Szkice węglem – nowela Henryka Sienkiewicza, powstała podczas pobytu pisarza w Stanach Zjednoczonych latem 1876 roku. Wersja noweli, która ukazała się drukiem w "Gazecie polskiej", była ocenzurowana. Po 1950 roku przywrócono jej pierwotny charakter. Porównanie obu wersji ukazuje, jak cenzura, nie tylko zewnętrzna, ale też zaborcza, wewnętrzna i redakcyjna, osłabiły radykalizm społeczny i wymowę utworu.
Bardzo ważny dla znaczenia koncepcji utworu był wybór odmiany gatunkowej - szkicu. Szkic jest rodzajem opowiadania o luźnej i częściowo schematycznej konstrukcji, a także o rozbudowanych partiach dygresyjnych i licznych epizodach. Istotną rolę pełni w nich słowo narratora, nierzadko mające cechy publicystyczne.
Akcja toczy się w drugiej połowie XIX wieku. Miejscem akcji jest wieś Barania Głowa (dziewiętnastowieczna wieś, w której znajdują się biedne wiejskie chaty, dwór oraz kośċiół) w powiecie Osłowickim, miasto powiatowe Osłowice oraz Wrzeciądza.
Oryginalna jest postawa narratora wobec opisywanych wypadków. Jest to zarazem narrator wszechwiedzący oraz odautorski. Bardzo często zwraca się wprost do odbiorcy, odbiegając od wydarzeń, co sprawia wrażenie, że przedstawione wypadki służą tu przede wszystkim jako materiał badawczy prowokujący do stawiania wniosków i refleksji. Często przedstawia fakty w sposób ironiczny, opowiada o zdarzeniach z przeszłości bohaterów, które mają wpływ na obecną rzeczywistość. [edytuj opis]
Możesz dodawać nowe lub edytować istniejące tagi opisujące książkę. Pamiętaj tylko, że tagi powinny być pisane małymi literami oraz być dodawane pojedynczo: