Mit wampiryczny doczekał się w Anglii, Francji i Niemczech wielu opracowań. Ukazano w nich rozmaite aspekty wampiryzmu uznanego za najpotężniejszy mit literacki XX wieku. Aleksander Dumas napisał w swoim Wampirze prorocze słowa: "Dokądkolwiek pójdziemy, będzie szedł za nami". Książka Marii Janion przedstawia drogi, którymi poruszał się wampir w kulturze europejskiej XIX i XX wieku oraz odpowiada na pytanie, jakie elementy mitu wampirycznego najsilniej oddziałały na wyobraźnię mieszkańców Europy. Podjęta przez autorkę próba scalenia rozproszonych wątków kulturowych ujmuje przy tym temat w rozległych rejestrach: od aspektu antropologicznego po historyczny, od folklorystycznego po literacki i filmowy, a także psychologiczny czy - zwłaszcza - psychoanalityczny.
Fragment:
Mit wampira uchodzi za jeden z najbardziej uniwersalnych i wiecznotrwałych. Romantycy nie mieli co do tego wątpliwości. Charles Nodier nazywał go "najbardziej uniwersalnym spośród naszych przesądów". Aleksander Dumas wskazywał wręcz na prześladowczy charakter wampira: "Dokądkolwiek pójdziemy, będzie zawsze szedł za nami".
Współcześni badacze podzielają to przekonanie. Jean-Paul Roux, autor książki o mitach i symbolach krwi, utrzymuje z mocą: "Nie ulega wątpliwości, że powrót umarłych, którzy łakną krwi i przychodzą po nią na ziemię był i pozostanie ideą uniwersalną"1. Michel Maslin, pisząc o wyobrażeniach fantastycznych, podkreśla głębokość wierzenia zakorzenionego w psychologii zbiorowej, że istnieją duchy utrzymujące stosunki z uśpionymi śmiertelnikami, ssące ich krew, a nieraz pożerające ciało2. Clive Leatherdale w książce o Draculi Brama Stokera dowodzi, że "uniwersalność wiary w regeneracyjną moc krwi i w życie po śmierci powoduje w konsekwencji, że ich kombinacja - czyli wampiryzm - objawia się jako także uniwersalna"3. Tenże badacz, utrzymując, że legendy o umarłych, przychodzących pić krew ludzką, znajdują się w prawie każdej kulturze, która zostawiła ślady, cytuje Leonarda Wolfa, również z książki o Draculi: "Wampiry ukazały są wszędzie tam, gdzie ludzie krwawili"4.
Są to przeświadczenia zbliżone do przekonań Stokera. W swej słynnej powieści z 1897 roku, nazwanej jednym z najważniejszych tekstów kultury popularnej ostatnich stu lat, skompilował on pracowicie krążące w podaniach ludowych oraz w literaturze pięknej i naukowej wyobrażenia o wampirze. Postać powieściowa, uczony profesor i przewodnik wyprawy przeciwko Draculi, Van Helsing, mówi w wykładzie dla pogromców wampirów o trudnościach i niebezpieczeństwach ich pokonania: "Wampir znany jest wszędzie, gdzie żyją ludzie [...]. Wampir nie może umrzeć tylko dlatego, że czas upływa; żyje, jak długo może żywić się krwią żywych istot. Więcej! Wiemy też, że może się odmładzać, że jego siły witalne stają się coraz większe i zdają się wciąż odnawiać, gdy ma dosyć pożywienia"5. Wampir zatem posiadł tajemnicę nieśmiertelności. Jednocześnie jego władanie tą tajemnicą zagraża rodzajowi ludzkiemu, gdyż wampir na ogół śmiertelnie wyczerpuje swe ofiary. (...) [merlin.pl] [edytuj opis]
Możesz dodawać nowe lub edytować istniejące tagi opisujące książkę. Pamiętaj tylko, że tagi powinny być pisane małymi literami oraz być dodawane pojedynczo: