Zofia Nałkowska

(ur. 10 listopada 1884 w Warszawie, zm. 17 grudnia 1954 tamże) – polska pisarka, publicystka i dramatopisarka, posłanka do Krajowej Rady Narodowej oraz na Sejm Ustawodawczy.

Ukończyła pensję w Warszawie. Studiowała historię, geografię, ekonomię i językoznawstwo na tajnym "Uniwersytecie Latającym". Działaczka organizacji kobiecych. Od 1933 członek Polskiej Akademii Literatury, działaczka PEN Clubu i ZZLP, Towarzystwa Opieki nad Więźniami "Patronat", współzałożycielka i członek grupy literackiej "Przedmieście" (1933-1937). W 1936 dostała Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. 1939-1944 współdziałała z podziemiem kulturalnym. W latach 1945-1947 posłanka do Krajowej Rady Narodowej, w latach 1947-1952 posłanka do Sejmu Ustawodawczego (bezpartyjna), działaczka Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce Oddział Łódzki, redaktorka tygodnika "Kuźnica".

Zadebiutowała w 1898 na łamach "Przeglądu Tygodniowego" jako poetka. W 1906 ogłosiła powieść Kobiety.
Jej pełne nazwisko to Zofia Gorzechowska, primo voto Rygier, z domu Nałkowska. Urodziła się w 1884 roku w Warszawie. Jej ojciec Wacław Nałkowski był znanym uczonym-geografem, jej matka Anna (z domu Šafránková) pochodziła z Moraw. Ukończyła prywatną pensję i tajny Uniwersytet Latający. Największą część swojej szerokiej wiedzy zyskała dzięki samokształceniu.

Zofia Nałkowska była dwukrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był publicysta i pedagog Leon Rygier (1875-1948). Poślubiła go w 1904 roku, przy czy oboje państwo młodzi, chcąc ułatwić sobie na wszelki wypadek rozwód w przyszłosci, przeszli na kalwinizm. Małżeństwo rozpadło się około 1909 roku, choć rozwód przeprowadzili dopiero w 1918 roku. Jej drugim mężem był Jan Jur-Gorzechowski , bojownik OB PPS, w okresie międzywojennym pułkownik WP - dowódca żandarmerii , następnie dowódca Straży Granicznej i generał. Mieszkała w okolicy Warszawy (Wołomin), w Kielcach, Krakowie, Grodnie i niedaleko Wilna. W okresie międzywojennym pracowała dla polskiego rządu, w Biurze Propagandy Zagranicznej. Przez lata była wiceprezesem polskiego PEN-Clubu, działała w Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich, była posłanką na sejm PRL.

Brała udział w pracach Międzynarodowej Komisji do Badania Zbrodni Hitlerowskiej w Polsce – efektem tej działalności były "Medaliony" – zbiór opowiadań dokumentujących czas II wojny światowej. Pisarka zmarła 17 grudnia 1954 roku o godzinie 18:00 na skutek wylewu krwi do mózgu. Ostatnie chwile spędziła w lecznicy przy ul. Emilii Plater.

Nałkowska debiutowała jako poetka – mając 14 lat w "Przeglądzie tygodniowym" z 1898 roku wierszem "Pamiętam". Wiersze swoje zamieszczała w warszawskich czasopismach, m.in. w modernistycznej "Chimerze". Szybko jednak porzuciła poezję dla prozy. Jej debiut prozatorski przypada na rok 1904, kiedy to ukazuje się jej powieść "Lodowe pola" (pierwsza z trylogii "Kobiety") drukowana w "Prawdzie". Od połowy pierwszej dekady XX wieku publikowała swoje powieści – "Kobiety", "Książę". Ich tematyka była silnie związana z nurtem młodopolskim – było to najczęściej teoretyzowanie na tematy niemające bliższych związków z rzeczywistym życiem. Z czasem jednak autorka zaczęła coraz większą wagę przywiązywać do strony psychologicznej człowieka, do ludzkich uczuć w różnych sytuacjach życiowych. Momentem zwrotnym w twórczości pisarki był czas pierwszej wojny światowej.

Szczególne dążenie do poznania psychiki ludzkiej ujawniła Nałkowska w "Charakterach" – cyklu szkiców, które kontynuowane były przez wiele lat – pierwsze ukazały się w roku 1922, kolejne – w 1948.

Autorka została nagrodzona wieloma wyróżnieniami. Za swoje najsłynniejsze dzieło okresu międzywojennego – "Granicę" otrzymała w 1936 roku Państwową Nagrodę Literacką. Powtórnie przyznano jej tę nagrodę w 1953. Otrzymała też Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury
[edytuj opis]

Przewiń: [] []

Najwyżej oceniane książki autora

Zobacz wszystkie książki

Najpopularniejsze cytaty z książek autora

Medaliony

"Ludzie ludziom zgotowali ten los."

Dodał: ticket Dodano: 20 II 2009 (ponad 16 lat temu)

+46 0

Medaliony

"Śmierć zwyczajna, osobista, wobec ogromu śmierci zbiorowej wydaje się czymś niewłaściwym."

Dodał: ticket Dodano: 20 II 2009 (ponad 16 lat temu)

+15 0

Granica

"Jakimi ludźmi jesteśmy naprawdę, czy takimi, jak nas widzą inni, czy też takimi, za jakich sami się uważamy?"

Dodał: Artur Dodano: 10 I 2009 (ponad 16 lat temu)

+15 0

Zobacz więcej cytatów

Najnowsze dyskusje do książek autora

Wstrząsająca historia
Dyskusja do książki "Medaliony"

Kiedy 2 lata temu byłam jeszcze w liceum na fakultecie z polskiego mieliśmy do przeczytania "Medaliony" Nałkowskiej. Do dziś pamiętam wstrząs, jaki przeżyłam czytając tę cienką książeczkę. Ubolewam, że nie jest ona lekturą obowiązkową jak Pan Tadeusz...

Dodał: Scatebra Dodano: 19 VII 2009, 13:44:32 (ponad 15 lat temu)