Stefan Żeromski

Stefan Żeromski (ur. 14 października 1864 w Strawczynie koło Kielc, zm. 20 listopada 1925 w Warszawie) - polski prozaik, publicysta, dramaturg, nazwany "sumieniem polskiej literatury".

Posługiwał się pseudonimami Maurycy Zych, Józef Katerla i Stefan Iksmoreż.

Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej herbu Jelita. Wychował się w Ciekotach w Górach Świętokrzyskich. Jego ojciec Wincenty Żeromski wspierał Polaków walczących w powstaniu styczniowym. Jednak po upadku powstania na skutek represji rosyjskich ojciec utracił majątek i aby utrzymać rodzinę został dzierżawcą folwarków. W roku 1873 dziewięcioletni Stefan trafił na rok do szkoły początkowej w Psarach.

W 1874 roku rozpoczął naukę w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach, które ukończył w 1886 roku bez uzyskania matury z powodu matematyki. Rozpoczęte w tym samym roku studia w Instytucie Weterynarii w Warszawie (uczelnia nie wymagała matury) musiał przerwać z powodów finansowych. Następnie w 1889 zaczął pracować jako guwerner w domach ziemiańskich m.in. w Nałęczowie. Debiutował jako nowelista na łamach Tygodnika Powszechnego w 1889 roku. W 1892 przebywał krótko w Zurychu, Wiedniu, Pradze i Krakowie. Jesienią tego roku ożenił się z Oktawią z Radziwiłłowiczów Rodkiewiczową, którą poznał w Nałęczowie. Również w tym samym roku wyjechał z żoną i jej córeczką z pierwszego małżeństwa do Szwajcarii, gdzie pracował jako bibliotekarz w Muzeum Narodowym Polskim w Raperswilu. Tam powstawały m.in. Syzyfowe prace. W Szwajcarii zetknął się z m.in. z Gabrielem Narutowiczem, Edwardem Abramowskim. W latach 1895 i 1898 ukazały się zbiory opowiadań Żeromskiego.

Po powrocie do kraju w 1897 pracował jako pomocnik bibliotekarza w Bibliotece Ordynacji Zamojskiej w Warszawie aż do roku 1904. Również w tym samym roku, tj. roku powrotu ze Szwajcarii, ukazały się Syzyfowe prace. W 1899 roku Żeromskiemu urodził się syn Adam. W tym samym roku ukazali się Ludzie bezdomni. W 1904 wyszła powieść Popioły, której sukces wydawniczy pozwolił przenieść się rodzinie Żeromskiego prawie na rok do Zakopanego. Dopiero od 1904 roku mógł poświęcić się pracy pisarskiej. Od 1905 roku działał w organizacjach demokratycznych i socjalistycznych. Był inicjatorem założenia Uniwersytetu Ludowego, organizował kursy dokształcające dla uczniów szkoły rzemieślniczej, w domu Żeromskich prowadzono ochronkę i tajną szkołę. W 1909 wyjechał z rodziną do Paryża, w którym mieszkali trzy lata. Po powrocie do kraju osiedlił się w Zakopanem. W 1913 założył nową rodzinę z malarką Anną Zawadzką. Owocem tego związku była córka Monika. Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się do Legionów Polskich, jednak nigdy nie brał udziału w walkach. Wrócił do Zakopanego i działał w pracach Naczelnego Komitetu Zakopiańskiego. Był prezydentem Rzeczypospolitej Zakopiańskiej. W 1918 w wyniku choroby zmarł syn Żeromskiego – Adam.

W wolnej Polsce Żeromski zamieszkał w Warszawie, gdzie brał znaczący udział w życiu literackim. Brał udział w akcji propagandowej na Powiślu celem przyłączenia tych terenów do Polski, między innymi w Iławie, Suszu, Prabutach, Kwidzynie, Grudziądzu i wielu innych miejscowościach Warmii, Mazur i powiatów nadwiślańskich. Był inicjatorem powstania projektu Akademii Literatury, Straży Piśmiennictwa Polskiego a w 1925 został założycielem i pierwszym prezesem polskiego oddziału PEN Clubu. W latach dwudziestych osiedlił się w Konstancinie-Jeziornie pod Warszawą w willi Świt, a później mieszkał na Zamku Królewskim w Warszawie. W 1922 ukazała się powieść Wiatr od morza, za którą otrzymał państwową nagrodę literacką, a w 1924 powieść Przedwiośnie.

Żeromski zmarł w 1925 i został pochowany na Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym w Warszawie. W 1928 otwarto w Nałęczowie poświęcone pisarzowi muzeum.

Ważniejsze dzieła

Rozdzióbią nas kruki, wrony
Syzyfowe prace
Ludzie bezdomni
Popioły
Dzieje grzechu
Duma o hetmanie
Sułkowski
Róża
O żołnierzu tułaczu
Sen o szpadzie
Uroda życia
Wierna rzeka
Walka z szatanem
Na probostwie w Wyszkowie
Wiatr od morza
Uciekła mi przepióreczka
Przedwiośnie
Siłaczka
Zmierzch
Zapomnienie
Echa leśne
Doktor Piotr
Puszcza Jodłowa
Firlykowe Wzgórze

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Żeromski

[edytuj opis]

Przewiń: [] []

Najwyżej oceniane książki autora

Wierna rzeka

Dzieje grzechu

Przedwiośnie żywych trupów

Popioły

Rozdziobią nas kruki, wrony

Zobacz wszystkie książki

Najpopularniejsze cytaty z książek autora

Syzyfowe prace

"Gdybyś kiedy we śnie poczuła, że oczy moje już nie patrzą na ciebie z miłością, wiedz, żem żyć przestał..."

Dodał: BARMAN2005 Dodano: 04 I 2009 (ponad 16 lat temu)

+43 -1

Przedwiośnie

"To dopiero przedwiośnie nasze. Wychodzimy na przemarznięte role i oglądamy dalekie zagony. Bierzemy się do własnego pługa, do radła i motyki, pewnie że nieumiejętnymi rękami. Trzeba mieć do czynienia z cuchnącym nawozem, pokonywać twardą, przerośniętą caliznę. Wierzymy, że doczekamy się jasnej wiosenki naszej"

Dodał: ticket Dodano: 18 II 2009 (ponad 16 lat temu)

+7 0

Syzyfowe prace

",,Nauka jest jak niezmierne morze... Im więcej jej pijesz, tym bardziej jesteś spragniony. Kiedyś poznasz, jaka to jest rozkosz. Ucz się tylko, co jest sił w tobie, żeby jej zakosztować.''"

Dodał: Drug Dodano: 06 II 2010 (ponad 15 lat temu)

+6 0

Zobacz więcej cytatów

Najnowsze dyskusje do książek autora

Najsmutniejszy Polski pisarz?
Dyskusja do książki "Siłaczka"

Chciałbym was zapytać, czy uważacie Stefana Żeromskiego za najsmutniejszego polskiego pisarza wszechczasów? Co sprawia że wciąż do niego chętnie wracamy, co daje mu mimo jego pesymizmowi i chęci wywołania smutku taką popularność ??

Dodał: Serfer Dodano: 21 II 2011, 21:07:39 (ponad 14 lat temu)