Roland Barthes

Źródło: WIEM, darmowa encyklopedia

Barthes Roland (1915-1980), francuski krytyk literacki, filozof i socjolog. Od 1977 kierownik katedry semiotyki w Collège de France. Reprezentant tzw. nowej krytyki w literaturoznawstwie francuskim, uważany też za jednego z czołowych przedstawicieli strukturalizmu, w podejmowanych przez siebie analizach posługiwał się bardzo zróżnicowanymi metodami, czerpiąc m.in. z marksizmu, fenomenologii, psychoanalizy, egzystencjalizmu, współczesnej lingwistyki i antropologii, które to inspiracje traktował jednak zawsze w sposób indywidualny.

Wprowadził pojecie écriture na określenie konwencji znamiennych dla stylu pisania, czy szerzej - wyrażania myśli w danej epoce, wiążąc je z historyczną bazą społeczno-polityczną. Postulował rozróżnienie wiedzy o literaturze, nauki wzorowanej na lingwistyce i majacej dopiero zaistnieć, by badać owo écriture, od krytyki literackiej, obejmującej m.in. historię literatury w obszernym kształcie.

Twierdził, że dzieło literackie ma charakter otwarty, a odnajdywany w nim sens nie jest nigdy sensem jedynym i determinuje go epoka, w jakiej się ów sens odczytuje. Zajmował się mitami współczesnymi, ujmując je jako tzw. wtórne systemy semiotyczne, nadbudowane nad zespołami już istniejących znaków, stanowiących element znaczący dla nowych treści, niosących z sobą często jakieś przesłanie ideologiczne. Poświęcił obszerne rozprawy J. Racine'owi, B, Brechtowi, A. Robbe-Grilletowi.