Mydło i herb

Od dawna obserwuję triumfalny przemarsz twórczości Szabo przez blogi książkowe Tu zachwyt, tam zachwyt, ileż się można opierać? Wykorzystałam więc okazję i pożyczyłam książkę "Świniobicie". Mówiono mi, że to może nie jest najlepszy pomysł na pierwszą przeczytaną książkę tej autorki, bo ponuro, bo depresyjnie. Nie bacząc na nic sięgnęłam jednak po "Świniobicie".

Od pierwszych stron otoczyła mnie "duszna", przejmująca atmosfera. Jest to historia pewnego małżeństwa - Póliki i Csutaka, jednakże przez nich poznajemy losy rodzin, z których pochodzą, a nawet losy Węgier. Na początku jednak widzimy tylko to, że Csutak niezmiernie kocha Pólikę, a ona nim pomiata i gardzi. Również dzieci podzieliły swą miłość, jedno kocha matkę, drugie ojca.

Pólika pochodzi ze zubożałego rodu szlacheckiego, a Csutak z rodziny robotniczej, mamy więc mezalians. Z wielkiej miłości czy z wyrachowania? To ona wie, jak się zachować, jak bawić gości, jakie wykwintne potrawy się jada, jakich sztućców używa. To ona ma w pamięci losy rodziny, dwory i dworki, służbę, desptyczną babkę. A Csutok? Pierwszy wykształcony (nauczyciel w podstawówce) reprezentant rodziny, która od lat zajmuje się wytwarzaniem mydła. Niewykształceni robotnicy bez tradycji - tak ich widzi rodzina Póliki. A rodzina Csutaka musi cierpieć rozstanie z nim, dla ukochanej wyrzekł się wiary, rodziny, korzeni. Z rodziną się nie widuje, jego rzeczy przyniesione z domu wylądowały na strychu, dziwne, że on jeszcze jest częścią rodziny. A znowu Pólika dusi wszystko w sobie. Decyzje, które ukształtowały jej życie podjęła mam wrażenie bez większego zastanowienia, tak jakby w myśl powiedzenia "na złość mamie odmrożę sobie uszy". Jest silna i słaba jednocześnie. Jest też cudowna i bezlitosna, zakochana i pełna wstrętu. Jest kobietą o wielu twarzach.

Powieść rozwija się powoli, jest wielowątkowa i wielogłosowa, poznajemy ją poprzez poznawanie losów różnych członków rodziny oraz osób im bliskim. "Świniobicie" to puzzle, które układa wiele osób, każda odkrywa kolejną część obrazka, a wszystkie głosy składają się w jedną całość, kompletną opowieść. Autorka zdecydowanie wie, jak tworzyć powieść psychologiczną, jak budować pełne i przekonujące charaktery, jak wiązać wydarzenia ze sobą. A bohaterowie są wstrętni, właściwie nikt nie budzi tak naprawdę sympatii, co najwyżej litość. No, może dwójka: brat Póliki - Wiktor oraz ich dawna służąca - Jolan. Reszta budziła we mnie tylko uczucia antypatii, litości, przerażenia. Co najwyżej mogło mi być ich żal, bo rozumiałam dlaczego są tacy, a nie inni, znałam czynniki nimi kierujące. Ale nie mogłam ich polubić, ani się z nimi identyfikować.

Mimo tej "dusznej", deresyjnej atmosfery, antypatycznych bohaterów i tego, że właściwie wszystko idzie tylko źle, książkę czyta się naprawdę dobrze! Jest bardzo dobrze napisana, przekonująca, autorka wie, jak operować językiem. Mimo tego, że ostrzegano mnie, że to nienajlepsza lektura na początek, to i tak zrobiła na mnie wrażenie. Za namową blogowego Chrześniaka zakupiłam już w antykwariacie "Staroświecką historię", a w najbliższym czasie planuję sprawdzić, co na stanie posiadają biblioteki. Jak widać książka zrobiła na mnie wrażenie wystarczające do wzbudzenia chęci kontynuowania znajomości z autorką.

Polecam wszystkim, którzy lubią powieść psychologiczną, nie muszą czytać tylko łatwych i "szczęśliwych" książek, chcą poznać lepiej naturę ludzką.

[Recenzję opublikowałam wcześniej na moim blogu - http://ksiazkowo.wordpress.com]