Wokół muzyki Feliksa Nowowiejskiego

red. Alicja Delecka-Bury, Sylwia Burnicka-Kalischewska

[dodaj okładkę]

Przedstawiona Czytelnikowi monografia wieloautorska pt. "Wokół muzyki Feliksa Nowowiejskiego" stanowi zbiór oryginalnie ujętych refleksji oraz zupełnie nowych faktów dotyczących twórczości autora "Roty". Feliks Nowowiejski jest kompozytorem doskonale znanym w środowisku muzycznym, jednak niedostatecznie rozpoznawalnym i obecnym w świadomości i ogólnej wiedzy osób niezwiązanych z zawodami muzycznymi. Próbę naświetlenia tego problemu, z okazji 70. rocznicy jego śmierci, podjęło w 2016 roku – formalnie ustanowionym przez Sejm RP Rokiem Nowowiejskiego – wiele instytucji. Z uwagi na 140. rocznicę urodzin twórcy zakres prowadzonych działań naukowych, artystycznych i popularyzatorskich rozszerzono na rok 2017, w którym Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło specjalny program dotacyjny – „Nowowiejski 2017”.

Publikacja naukowa "Wokół muzyki Feliksa Nowowiejskiego" składa się z trzynastu rozdziałów, z których pierwszy, autorstwa doktor Iwony Fokt, poświęcony jest szczegółowemu opisowi spuścizny Feliksa Nowowiejskiego w zbiorach poznańskich. Profesor Elżbieta Karolak dotarła do niosących wiele cennych informacji nekrologów i właśnie na podstawie wiedzy z nich wynikających napisała swój artykuł Feliks Nowowiejski – ostatnie pożegnanie z Poznaniem. Pytanie, które zadaje sobie bardzo wiele osób: dlaczego arcydzieło światowe, oratorium Quo vadis Feliksa Nowowiejskiego, zostało wymazane z kart historii muzyki poza granicami kraju, pomimo że tuż po premierze święciło niewyobrażalne triumfy, zajmowało doktor habilitowaną Sylwię Burnicką-Kalischewską. Doktor Friederike Meinel zanalizowała wyróżnioną w Berlinie spośród 750 kompozycji konkursowych balladę Nowowiejskiego Der Schmied von Barlt (Kowal z Barlt), porównując częściowo jej styl kompozytorski do Quo vadis. Odpowiedź na pytanie, czy instytucje, których patronem jest Feliks Nowowiejski, powinny upatrywać w tym fakcie nową szansę i dlaczego prawie nigdy postaci patrona nie wykorzystuje się w celu kształtowania postaw młodych pokoleń, stanowi sedno wywodu doktor Alicji Deleckiej-Bury. Wątki folklorystyczne na podstawie pieśni Młynarka, Kazała mi mama i Sikoreczka świergoli Feliksa Nowowiejskiego przybliżyła w swoim artykule doktor habilitowana Sylwia Burnicka-Kalischewska, podczas gdy pieśni Róże dla Safo i Pod niebem Persji posłużyły doktor habilitowanej Joannie Tylkowskiej-Drożdż za podstawę do rozważań o motywach hellenistycznych i orientalnych w twórczości Feliksa Nowowiejskiego. Wycinkiem twórczości instrumentalnej w aspekcie nurtów i kierunków muzyki pierwszej połowy XX wieku w symfoniach orkiestrowych Feliksa Nowowiejskiego zajął się magister Jerzy Kukla. Istnienia pierwiastków marynistycznych w utworach organowych Feliksa Nowowiejskiego dowiódł natomiast doktor Waldemar Gawiejnowicz. Doktor Ilona Dulisz podjęła próbę odszyfrowania symboliki polskiego morza w muzyce Feliksa Nowowiejskiego, a doktor habilitowana Zenona Rondomańska – próbę analizy recepcji Śpiewnika morskiego po śmierci artysty. Obraz morza i jego kolorystyczna wizja w wybranych pieśniach omawianego kompozytora stanowią przedmiot rozważań w artykule magister Moniki Kuchty. Tekst doktor Małgorzaty Kornackiej zamyka publikację muzyczną interpretacją długich i krótkich form zaimka dzierżawczego w utworach wokalnych Feliksa Nowowiejskiego. Tematyczna rozpiętość monografii czyni ją pozycją szczególną i pozwala Czytelnikowi na wypracowanie opinii o wybranych fragmentach obszernej twórczości niedostatecznie docenianego, znakomitego kompozytora, jakim był Feliks Nowowiejski.

Wyjątkowość monografii Wokół muzyki Feliksa Nowowiejskiego polega nie tylko na przedstawieniu i zanalizowaniu po raz pierwszy w historii muzyki marynistycznej części jego twórczości oraz propagowaniu treści artystycznych i patriotycznych. Książka niesie także przesłanie o wiele głębsze, wypływające z często jeszcze nieznanych młodym pokoleniom wartości, takich jak „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Zawiera opis wielkiej determinacji Nowowiejskiego w walce o niepodległość Polski, jak również stanowi swoisty hołd złożony przez obecne pokolenie muzyków, naukowców i muzykologów w formie rozdziałów monografii – jako symbolu uznania dla muzycznych i patriotycznych zasług tego wybitnego kompozytora. Gdy młode pokolenie pozna prawdę o poświęceniu przez Nowowiejskiego z wielkim trudem osiągniętej międzynarodowej sławy dla sprawy wolnej Polski, jego zasługi z pewnością zostaną docenione. Publikacja ma na celu także przywrócenie osoby Feliksa Nowowiejskiego do kanonu wielkich, znanych powszechnie polskich kompozytorów.
[edytuj opis]