Pałuba składa się z dwóch warstw. Pierwsza opowiada historię życia Piotra Włoska (następnie Strumieńskiego). Bohater zostaje usynowiony przez Adama Strumieńskiego i dziedziczy po nim spory majątek. Następnie żeni się z poznaną we Włoszech malarką Angeliką Kauffmann. Małżonkowie zamieniają małżeństwo w rodzaj platonicznego związku, w którym liczy się idealny wymiar miłości. Po tragicznej śmierci Angeliki (popełnia samobójstwo) Strumieński bierze ślub z Olą. Jednak pamięć o pierwszej żonie prowokuje bohatera do odgrywania ról życiowych, które utrudniają mu zwyczajną egzystencję. Strumieńskiemu trudno pogodzić wyidealizowany i oczekiwany obraz życia z jego wizerunkiem prawdziwym. Pozostaje więc w ciągłym konflikcie z samym sobą, pomiędzy realizmem a idealizmem. [edytuj opis]