Akcję dramatu Słowacki oparł na wątku upadku Baru podczas konfederacji barskiej, dnia 20 czerwca 1768. Postać tytułowego bohatera wiąże się z autentyczną osobą karmelity Marka Jandołowicza. Jednak Słowacki przekształca prawdę historyczną, podnosząc postać ks. Marka do rangi symbolu, a także dodając wątek jego śmierci podczas konfederacji (naprawdę zmarł w 1799).
Konfederację barską Słowacki uważał za przełomowe wydarzenie w dziejach polskiego narodu, rozdzielące upadek Polski magnackiej i monarchicznej od powstania nowej – republikańskiej, opierającej się na zasadach demokracji. Marszałek Michał Hieronim Krasiński i Kosakowski są związani z dawną Polską, zaś ksiądz Marek reprezentuje tę nową. Jest on ukazany jako Boży rycerz i prorok, realizujący wolę Opatrzności, będący duchowym przywódcą konfederatów, lecz jednocześnie osobą, która poniesie ofiarę.
Inne ważne postacie dramatu to Judyta i Kosakowski, który łączy w sobie zarówno zdolność do poświęcenia jak i wszelkie wady magnaterii.
Obrazy, jakimi posłużył się Słowacki do ukazania dziejów historycznych, są bliskie konwencji apokaliptycznej wizyjności, a także barokowemu ekspresjonizmowi. Prostota opisu wydarzeń jest niezwykle skontrastowana z rozbudowanymi partiami dotyczącymi wizyjnych obrazów.
Najbardziej popularna z całego utworu stała się Pieśń konfederatów (incipit Nigdy z królami nie będziem w aliansach) z I aktu, jest ona parafrazą oryginalnej Pieśni Konfederatów Barskich. [edytuj opis]
Możesz dodawać nowe lub edytować istniejące tagi opisujące książkę. Pamiętaj tylko, że tagi powinny być pisane małymi literami oraz być dodawane pojedynczo: