Walter Scott

Sir Walter Scott (ur. 15 sierpnia 1771 w Edynburgu, zm. 21 września 1832 w Abbotsford) – szkocki powieściopisarz i poeta.
Wychowywał się, a potem studiował prawo w rodzinnym mieście, a następnie poszedł w ślady ojca, zostając adwokatem i sądowym urzędnikiem. Interesował się folklorem i historią Szkocji. Korzystał z tej tematyki w swojej twórczości i zapoczątkował w Anglii znamienne dla epoki romantyzmu zainteresowanie kulturą i twórczością ludową. W marcu 1801 stał się Wolnomularstwo wstępując do Loży świętego Dawida w Edynburgu (A Liblary of Freemasonry, 1906)
Początkowo zajmował się głównie poezją, lecz po ukończeniu 40 lat zmienił profil swojej twórczości literackiej, pisząc przede wszystkim powieści. Jego główną domeną były powieści historyczne, w których łączył realizm historyczny z fantastyką oraz tajemniczymi ludowymi legendami i wierzeniami. Scott pobudził zainteresowanie baśniowo-rycerską przeszłością rodów Szkocji. Tematyka jego powieści dotyczyła często dziejów pogranicza szkocko-angielskiego na przełomie XVII–XVIII wieku, a w dziełach późniejszych zajmował się angielskim i francuskim udziałem w wyprawach krzyżowych.
Powieści Waltera Scotta są zakorzenione w tradycji XVIII-wiecznej tradycji realistycznej powieści społecznej. W przeciwieństwie do np. Historii życia Toma Jonesa H. Fieldinga w powieściach Scotta obecność narratora zaznaczona jest dyskretnie, komentarze autotematyczne nie są rozwlekłe, nie akcentują więc tak mocno fikcyjności dzieła. W powieściach Scotta narrator przedstawia wydarzenia z odległej perspektywy czasowej, występuje w roli historyka opisującego wydarzenia w taki sposób i w takiej kolejności by wzbudzić zainteresowanie czytelnika. Pojawiają się nawiązania do dzieł, cytaty dygresje narratorskie anachroniczne względem czasu akcji, nie burzą one jednak w sposób ostentacyjny narracji są raczej jej wzbogaceniem i urozmaiceniem.

Zastosowanie wszechwiedzącego narratora w trzeciej osobie pozwoliło Scottowi na wprowadzenie nowatorskich środków artystycznych w konstruowaniu narracji. Świat przedstawiony w dziele jest złożony z elementów fikcyjnych i realistycznych których prymarną funkcją artystyczną było przedstawianie rzeczywistości czasów minionych.

Scott oprócz motywów romansowych, bohaterskich i awanturniczych wykorzystywał na szerszą skalę motywy ludowe (których był z zamiłowania zbieraczem), historyczne, legendarne i fantastyczne. Zdarzenia fantastyczne nie są racjonalnie wyjaśniane, ale pozostają otoczone aurą tajemniczości. Wprowadzane są rzadko co paradoksalnie stwarza wrażenie rzeczywistości. Scott podziwiał epicką regularność Toma Jonesa gdzie każda scena posuwa akcję naprzód, podtrzymuje napięcie i oświetla charaktery, twierdzi jednak że im bardziej fabuła jest zespolona tym bardziej staje się ona nieprawdopodobna . U Scotta akcja jest dramatycznie skupiona, stawiając bohaterów po przeciwnych stronach konfliktu zachowywane zostawały związki między nimi, katastrofa ciągnie za sobą łańcuch następnych a odwrócenie jednej tworzy nowy problem.

Na losy jednostek wpływ mają czynniki zewnętrzne np. wydarzenia historyczne, Scott celowo więc tworzył głównego bohatera biernego i chwiejnego czyniąc prawdopodobnym jego uczestnictwo w różnych środowiskach i wydarzeniach. U Scotta postacie drugoplanowe, typowe, są często bardziej zajmujące niż główny bohater. Główny bohater jest tylko osią wydarzeń gdzie ważne jest samo życie, a nie człowiek . Mimo tego charakteryzując postacie Scott czynił istotnym elementem konstrukcyjnym wydarzenia mające przyczynę właśnie w cechach tych postaci. Nie wpadał jednak w przesadę, którą Hegel określał mianem psychologii lokaja , nie analizuje szczegółowo nieistotnych ludzkich przypadłości.

Opisy u Scotta przybierają spore rozmiary, niektórzy krytycy jemu współcześni poczytywali antykwaryczność za cel dominujący w jego utworach. Rzeczowość jednak przypominająca teksty naukowe to również istotny czynnik w strukturze powieści (szczególnie jeśli chodzi o styl) zawiera bowiem niezbędny pierwiastek filozofii i prozy.

U Scotta wzmocniona została rola dialogu, gdzie w sposób bezpośredni mogły zetrzeć się ze sobą odmienne poglądy.
[edytuj opis]

Przewiń: [] []