Slavoj Žižek

Slavoj Žižek (Sławoj Żiżek; ur. 21 marca 1949 w Lublanie) – słoweński socjolog, filozof, marksista, psychoanalityk i krytyk kultury.

Jest profesorem Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Lublanie, wykłada także w European Graduate School i na uniwersytetach amerykańskich. Wprowadza do współczesnej filozofii dorobek psychoanalizy, przede wszystkim na pole analiz zjawisk społecznych, jest także komentatorem myśli francuskiego psychoanalityka Jacques'a Lacana. Inspiruje się również niemieckim idealizmem oraz marksizmem. Cechą charakterystyczną jego książek są częste odwołania do kina, literatury i sztuk wizualnych, a także kultury masowej. Znawca i komentator współczesnej kinematografii. W 2006 wystąpił w filmie dokumentalnym Sophie Fiennes Zboczona historia kina (The Pervert's Guide to Cinema) do którego sam napisał scenariusz. Komentuje w nim filmy - od tych z lat 30, po hollywoodzkie produkcje - Frankenstein (1931), Ptaki (1963), Matrix (1999) i wiele innych. Bohater pełnometrażowego filmu dokumentalnego Žižek! w reżyserii Astry Taylor, wyprodukowanego przez Documentary Campaign w 2005.

W latach osiemdziesiątych należał do opozycji antykomunistycznej w byłej Jugosławii. W roku 1990 był jednym z kandydatów do stanowiska prezydenta Republiki Słowenii. Należy do najbardziej znanych współczesnych filozofów. Jego książki przełożono na kilkadziesiąt języków, w Polsce książki Žižka wydaje m.in. Korporacja Ha!art i Wydawnictwo Krytyki Politycznej. Wielokrotnie drukowany w polskiej prasie, głównie w „Dzienniku”, „Le Monde diplomatique” i „Gazecie Wyborczej”.

Wybrane publikacje
- Wzniosły obiekt ideologii (The Sublime Object of Ideology, 1989; wyd. polskie: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001);
- Patrząc z ukosa. Do Lacana przez kulturę popularną (Looking Awry: an introduction to Jacques Lacan through popular culture, 1991; wyd. polskie: Wydawnictwo KR, 2003);
- Albowiem nie wiedzą, co czynią. Radość jako czynnik polityczny (For They Do Not Know What They Do. Enjoyment as a Political Factor, 1991);
- Wszystko, co zawsze chciałeś wiedzieć o Lacanie, ale bałeś się zapytać Hitchcocka (Everything You Always Wanted to Know About Lacan But Were Afraid to Ask Hitchcock, 1992);
- Ciesz się swoim symptomem! (Enjoy Your Symptom!, 1992);
- Metastazy rozkoszy. Sześć esejów o kobietach i przyczynowości (Metastases of Enjoyment. Six Essays on Women and Causality, 1994);
- Niepodzielna resztka. Esej o Schellingu i sprawach pokrewnych (The Indivisible Remainder. An Essay on Schelling and Related Matters, 1996);
- Przekleństwo fantazji (The Plague of Fantasies, 1997; wyd. polskie: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001);
- Rewolucja u bram (Revolution at the Gates. Žižek on Lenin, the 1917 Writings, 2002); wyd. polskie: Korporacja Ha!art, Seria "Krytyki Politycznej" (t. I), 2006;
- Kukła i karzeł. Perwersyjny rdzeń chrzescijaństwa (Puppet and the Dwarf. The Perverse Core of Christianity, 2003; wyd. polskie: Branta, 2006).
- Lacrimae rerum. Kieślowski, Hitchcock, Tarkowski, Lynch; wyd. polskie: Korporacja Ha!art, Seria "Krytyki Politycznej" (t. IV), 2007;
- Lacan. Przewodnik Krytyki Politycznej; Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Seria Przewodniki (t. III), 2008
- W obronie przegranych spraw (In Defense of Lost Causes), Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008
[edytuj opis]