Philippe Besson

"I oto jesteśmy, on i ja, dwaj napiętnowani, dwaj wygnańcy: powinniśmy, to pewne, skulić się w sobie, być wdzięczni za to, że inni nas w ogóle tolerują, tymczasem bez wytchnienia otwarcie zdążamy ku hańbie. Ludzie będą mówili, że niczegośmy się nie nauczyli, że jesteśmy nieuleczalni, nieodwracalnie straceni. Nie będziemy im odpowiadać. Tak czy inaczej, nie słyszeliby nas, gdybyśmy im mówili, że wręcz przeciwnie, uratowaliśmy się od klątwy. Ilu z nich może to powiedzieć o sobie?"

"Czy zamieniłem jedno więzienie na drugie? Czy te nazwy są właściwie? (...)
Tutaj mam swobodę ruchu. Mogę chodzić, gdzie mi się podoba. Jednakże nie ma miejsca, gdzie zostałbym chętnie przyjęty, ani jednej życzliwej twarzy, ani jednego słowa powitania.
Tutaj nie jestem skazany na życie w stłoczeniu. Mogę wyjść. Jednakże zawsze wracam tam, skąd wyszedłem, do domu, w którym trawię większość czasu, wyciągnięty na materacu, na środku pustyni.
Tutaj kraty nie są moim horyzontem, nie jest nim żadne ogrodzenie. Mogę otwierać okna. Jednakże otwierają się one na pustkę, na pełne morze, gdzie porzuciłem ciało dziecka.
Tutaj moje spacery nie sprowadzają się do rundy na okrągłym dziedzińcu pilnowanym przez klawiszy gotowych przywołać nas do porządku przy najmniejszej oznace niesubordynacji. Mogę wybierać swoją drogę. Jednakże wszystkie drogi prowadzą donikąd albo tam, gdzie nikt na mnie nie czeka, znam je na pamięć, te drogi, chodzę nimi, od kiedy nauczyłem się stawiać pierwsze kroki."

"Wracam bowiem z moją przeszłością, ona jest moim brzemieniem. To, co zdarzyło się, nim mężczyźni, którzy przybyli główną drogą, zabrali mnie ze sobą, jest nierozerwalnie ze mną związane. A nawet gdybym spalił za sobą wszystkiego mosty, zerwał wszystkie więzi, przeciął wszystkie pępowiny, nawet gdybym wytworzył sobie nową dziewiczość albo całkiem nową tożsamość, tutejsi nie należą do ludzi, którzy puszczają coś w niepamięć. Pamiętają o wszystkim i nie odpuszczą mi mojego grzechu. Nie praktykują miłosierdzia ani zapomnienia. W ich słowniku nie ma słowa amnestia."