Paweł Rochala

"Wodniki, wiła czy mamuna wejść do tego świata nie mogą, bo to oznaczałoby, że wchodzą do nawii. A przecież nie przeżyli życia ani nie zamknęli go, dając nowe. Wiedzą tylko, jak się rośnie, wschodzi, pnie się do góry. Nie znają jednak dojrzałości i obce im jest dawanie owoców. Zdają sobie z tego sprawę, gryzie ich więc gwałtowna zawiść o wszystko na świecie, co może dojrzeć. Czas więc odgrodzić ich od tego, co lada dzień zacznie dojrzewać, aby nie zgniło od nadmiaru wody. Ich świat odsunie się teraz od ludzi, pól, łąk do lasów i bagien. I nawet woda, której ludzie używają, nie będzie ich światem aż do następnej wiosny. Niedługo zapłoną ognie, których blask i iskry wygonią wodne duchy na skraje pól. Tam zatrzymają je małe, plecione z czarnego bzu i rozchodnika wianki. Zezłoszczą się, ale ich złość będzie bez mocy czynienia zła. Być może złagodzi ją krew ofiar. [RBW, s. 99]"

"Toteż nadszedł czas, żebyś pomógł mi zaprowadzić ład w całym kraju. W całym, a nie w jednym opolu! Chcę, żeby taki porządek jak u ciebie był wszędzie! Bez niepotrzebnego wywyższania jednych bogów nad drugich, bez przesadnych ofiar czy obrzydliwej rozpusty! Bez nienawiści. Chcę, żeby każdy z ludzi mógł pojąć całą wiarę, żeby woje nie znieważali Wołoszyna, a kmiecie Żmija. Żeby nie były to głupie gusła bab i dziecinnych starców… Wiara ma ludzi krzepić, jednoczyć. Tak, jak jest jeden kniaź, ma być jedna wiara… Zawsze, gdy tu przyjeżdżam, spotykam ludzi z całego kraju. Są tacy, co próbują cię naśladować, uczą się na pamięć twoich słów… Tym razem nie pozwolę ci stać z boku! Pojedziesz w kraj, nauczać! Ja ci pomogę. [RBW, s. 245]"

"Zauważ, że kres świata, którego porządku i praw strzeże z tak doskonałą, a nawet pokazową uczciwością, ma być dziełem jego stwórcy. W nich wszystkich właśnie to jest najbardziej przerażające dla ludzi – pragnienie niszczenia własnych dzieł. Dzieło wiecznotrwałe jest dla nich niemożliwe, piękno i miłość muszą nieść w sobie cierpienie. Nigdy nie są syci cudzego bólu. Dlatego lękam się o ciebie. Im bardziej kogoś lubią, tym nienawistnej potrafią go potraktować… A przemądrzały Weles szarpie się, choć może być swymi zmysłami wszędzie tam, gdzie zechce – zaśmiał się drwiąco – Zna wszystkie odpowiedzi, ale tylko na te pytania, które kto inny mu zada… [RBW, s. 76]"