Krzysztof Czyżewski

Ur. 6 lipca 1958 r. w Warszawie - szef Ośrodka "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów" i Fundacji Pogranicze w Sejnach, praktyk idei, animator kultury, poeta i eseista. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (temat pracy dyplomowej: "Księga Drogi Czesława Miłosza"). Początkowo silnie związany z ruchem recytatorskim i teatru amatorskiego. W 1977 roku zdobył "Laur Wawrzynu" Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego. W latach 1978-1983 pracował jako aktor i instruktor w Stowarzyszeniu Teatralnym "Gardzienice". Odbył wówczas szereg podróży po świecie, głównie do miejsc, gdzie zachowała się żywa kultura tradycyjna. W 1984 roku poślubił Małgorzatę Sporek, z którą od tej pory będzie wspólnie realizował wszystkie swoje przedsięwzięcia w życiu i kulturze.

W trakcie stanu wojennego w Poznaniu został współzałożycielem i redaktorem podziemnego pisma "Czas Kultury", z którym współpracował do końca lat 80. W 1985 roku - na podstawie wierszy m.in. Miłosza, Ficowskiego, Papuszy, Szewczenki, Mieżełajtisa i pieśni pogranicza - zrealizował spektakl recytatorski pt. "Garść wierzbowych gruszek", który miał ponad 200 premier w różnych miastach i wioskach całej Polski, i który w dużej mierze antycypował jego przyszłe zainteresowania pograniczem kultur. W drugiej połowie lat 80. wykładał historię kultury i estetyki w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu oraz założył własny teatr "Arka" przy domu kultury "Dąbrówka" w Poznaniu, z którym zrealizował m.in. spektakl "Czarny polonez" wg. Wierzyńskiego.

W 1987 roku nawiązał współpracę z Wojciechem i Bożeną Szroederami prowadzącymi Gminny Ośrodek Kultury w Czarnej Dąbrówce na Kaszubach. W latach 1987-1990 realizowali wspólnie projekt "Wioska Spotkania", w którym uczestniczyli twórcy kultury alternatywnej z Polski i ze świata. Krzysztof Czyżewski zrealizował wówczas spektakle "Poemat góry" (na podstawie poezji Mariny Cwietajewej i duchowne stichy staroobrzędowców) oraz "Tętent" (wg. "Krwawych godów" F.G. Lorki).

W 1990 roku był jednym z inicjatorów powstania Fundacji Pogranicze i został jej prezesem. W 1991 roku, wraz z niektórymi członkami zespołu "Arka" i zespołu z Czarnej Dąbrówki, przeniósł się do Sejn, gdzie zainicjował powstanie Ośrodka "Pogranicze — sztuk, kultur, narodów" i został jego dyrektorem. W 1994 roku powołał do istnienia pismo "Krasnogruda" i został jego redaktorem naczelnym. Jest również redaktorem naczelnym "Almanachu Sejneńskiego". Prowadzi Wydawnictwo Pogranicze i jest redaktorem serii wydawniczych "Meridian", "Sąsiedzi", "Ornamenty historii", "ex oriente" i serii poetyckiej "Inicjał". W serii wydawniczej "Meridian" ukazała się jego książka "Linia Powrotu. Zapiski z Pogranicza" do której słowo wstępne napisał Paweł Huelle .

Wraz z zespołem "Pogranicza" stworzył i zrealizował programy: Centrum Dokumentacji Kultur Pogranicza, Szkoła Pogranicza, Otwarte Regiony Europy Środkowowschodniej, Café Europa, Człowiek Pogranicza, Gra szklanych paciorków, Akademia "Nowa Agora", Dialog Międzykulturowy na Kaukazie i w Azji Środkowej, Międzynarodowe Centrum Dialogu w Krasnogrudzie.

Jako eseista współpracował z paryską "Kulturą" do końca jej istnienia. Jego eseje ukazywały się w prasie polskiej i zagranicznej. W 2001 opublikował książkę "Ścieżka pogranicza". Zajmuje się również działalnością dydaktyczną - wykładał m.in. na Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Wileńskim, w New School for Social Research (Nowy Jork), Transregional Center for Democratic Studies (Kraków), Salzburg Seminar, w Centrum Badań Humanistycznych przy Uniwersytecie Lwowskim, na Boston University.

Za swoją działalność był wielokrotnie nagradzany.Jest laureatem m.in. Nagrody paryskiej "Kultury" za rok 1996, Nagrody im. Gabora Bethlena dla człowieka Europy Środkowej (Budapeszt 1998), Medalu św. Jerzego przyznanego przez "Tygodnik Powszechny" (Kraków 2000) oraz Nagrody im. A. Gieysztora przyznawanej przez Fundację Kronenberga (Warszawa 2007). Wraz z zespołem Fundacji Pogranicze otrzymał z rąk prezydenta parlamentu włoskiego, Pier Ferdinando Casiniego, Nagrodę im. Alexandra Langera (Rzym 2004), a z rąk byłej przewodniczącej Bundestagu, Rity Süssmuth i Towarzystw Polsko-Niemieckich, Nagrodę Dialogu (Berlin 2006). Przez Jerzego Giedroycia w 1999 roku został uhonorowany nagrodą "Małego Berła Kultury Polskiej". Przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej (UKIE), Business Centre Club (BCC) i Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny nagrodzony został Honorowym Medalem Europejskim (2008). W roku 2008 wraz z Ośrodkiem "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów", został uhonorowany Nagrodą im. Jerzego Giedroycia podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie. W tym samym roku Klub Inteligencji Katolickiej wręczył mu nagrodę „PONTIFICI” – Budowniczemu Mostów "za zasługi w szerzeniu wartości dobra wspólnego, dialogu i poświęcenia na rzecz bliźnich".

W 2008 roku został ambasadorem Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego.

źródło opisu: http://pogranicze.sejny.pl/krzysztof_czyzewski,342-1,7904.ht...

źródło zdjęcia: http://pogranicze.sejny.pl/krzysztof_czyzewski,342-1,7904.ht...
[edytuj opis]