Karol May

Karl Friedrich May, Karol May (ur. 25 lutego 1842 w Ernstthal, zm. 30 marca 1912 w Radebeul pod Dreznem) – powieściopisarz niemiecki, znany głównie z powieści przygodowych o "Dzikim Zachodzie". Jeden z najpopularniejszych i najlepiej sprzedających się pisarzy w historii literatury niemieckiej.
Karol May pochodził z ubogiej rodziny tkackiej. Do piątego roku życia był niewidomy, odzyskał wzrok dzięki operacji. Początkowo pracował jako nauczyciel, jednak ze względu na popełnione wykroczenia został zwolniony z pracy. Po tym fakcie zszedł na złą drogę (hochsztaplerstwo). Popadał w konflikty z prawem, na skutek których kilka razy trafił do więzienia (głównie za drobne kradzieże). Właśnie w więzieniu odkrył swój talent pisarski. Po wyjściu na wolność (1874) podejmuje pierwsze poważniejsze próby literackie. W roku 1875 przybywa do Drezna i pracuje tam jako redaktor. W roku 1877 zostaje etatowym pisarzem. Na początku swojej drogi literackiej pisarz tworzył tzw. "powieści brukowe", ukrywając się pod pseudonimami, np. Capitain Ramon Diaz de la Escosura. Najbardziej znaną powieścią z tego wczesnego okresu twórczości jest "Leśna Różyczka". Pracując jeszcze w redakcji poznaje Emmę Pollmer. Po jej poślubieniu w 1880 r., zamieszkał w Hohenstein-Ernstthal, aż w końcu w roku 1883 r. przeprowadził się ponownie do Drezna. Przełom w jego karierze literackiej nastąpił w 1882 r. - wtedy to zaczyna opisywać przygody swoich bohaterów w egzotycznych krainach: na Dzikim Zachodzie i Bliskim Wschodzie. Sławę przynosi mu szczególnie seria powieści dziejących się na Dzikim Zachodzie, których najbardziej znanymi bohaterami byli Winnetou, szlachetny wódz Apaczów, i jego biały przyjaciel Old Shatterhand – alter ego pisarza. Ich sukces polegał na tym, że fikcyjne wydarzenia zostały bardzo sugestywnie osadzone w geograficznych, obyczajowych i kulturowych realiach. Z postacią Old Shatterhanda pisarz niemal całkowicie się utożsamił - jako bohater swoich powieści pozował do zdjęć, odpowiadał na listy, na drzwiach swojego domu w Radebeul umieścił wizytówkę "Karol May zwany Old Shatterhandem". Było to zapewne przejawem tęsknot, które przeżywał w celi więziennej, jak również odskocznią od ponurych lat dzieciństwa. Tak czy inaczej Karol May zyskuje sławę i popularność w Europie.

Przełom XX wieku nie jest już tak łaskawy dla Maya - staje się on ofiarą licznych procesów i dociekań prasowych. Odkrycie kryminalnych grzeszków młodości, spowodowało ataki krytyków literackich. Karol May musi walczyć przed sądami o swoje dobre imię, prawa autorskie i uznanie jego twórczości. Dużym wstrząsem był również rozwód w 1903 r. z pierwszą żoną - Emmą (w tym samym roku pisarz poślubił Klarę Plöhn). Wszystkie te kłopoty były przyczyną problemów zdrowotnych. 30 marca 1912 roku pisarz umiera nagle w swojej willi w Radebeul.

Większą część majątku pozostawił fundacji pod jego imieniem, która w 1928 r. otworzyła muzeum w Radebeul. W początkowej fazie pieczę nad fundacją sprawowała druga żona Maya - Klara.

Co ciekawe, May po raz pierwszy odwiedził USA dopiero w 1908 roku, już po napisaniu swoich dzieł dziejących się na Dzikim Zachodzie. Nieznajomość realiów miejsc akcji kompensował dobrym przygotowaniem teoretycznym, wielką fantazją i kreatywnością.

Ciekawostką jest również to, że May był ulubionym pisarzem przywódcy III Rzeszy - Adolfa Hitlera. Z tego też powodu książki pisarza nie były wydawane tuż po wojnie w Polsce, w Skandynawii i w Niemczech.

Chociaż utwory Karola Maya były wielokrotnie krytykowane jako mało ambitna literatura, to kolejne pokolenia czytelników wciąż, głównie ze względu na wartką akcję, egzotykę i humor, z zafascynowaniem poznają fantastyczne przygody bohaterów tych książek[potrzebne źródło]. Również humanitarne tendencje (dużą rolę odgrywa chrześcijański duch powieści) i poparcie uciskanych narodów (przede wszystkim Indian) gwarantują uniwersalność i zainteresowanie twórczością pisarza.

Książki Maya były tłumaczone na co najmniej 33 języki i wydane w łącznej ilości ponad 200 mln egzemplarzy. Same niemieckie wydania osiągnęły nakład 80 milionów. Karol May należy dzięki temu do grona najpopularniejszych i najlepiej sprzedających się pisarzy niemieckich do czasów obecnych.
[edytuj opis]

Przewiń: [] []