Jan Zieja

Jan Zieja (ur. 1 marca 1897 w Osse, zm. 19 października 1991 w Warszawie) – polski duchowny, działacz społeczny, tłumacz, publicysta i pisarz religijny, żołnierz wojny roku 1920, kampanii wrześniowej 1939 r., kapelan Szarych Szeregów i AK (ps. Wojciech, Rybak), uczestnik powstania warszawskiego, działacz opozycji niepodległościowej w PRL, podpułkownik WP.

Był synem ubogich rolników z Kielecczyzny, jednakże od najmłodszych lat wykazywał szczególne zainteresowanie nauką. Dzięki pomocy proboszcza z rodzimej wsi, a także stypendium udzielonego przez jednego z właścicieli ziemskich, mógł rozwijać się w tym kierunku. Od 1907 r. podjął naukę w warszawskim gimnazjum im. Chrzanowskiego, którą następnie wznowił w roku 1910, po dwuletniej przerwie spowodowanej problemami finansowymi, w również warszawskim gimnazjum im. św. Stanisława Kostki.

Już w okresie szkolnym udzielał się społecznie - był harcerzem, brał czynny udział w wydawaniu i kolportażu pisma "Lud Polski" oraz wstąpił do Narodowego Związku Chłopskiego. W roku 1915 ukończył gimnazjum, lecz z powodów politycznych nie uzyskał świadectwa maturalnego.

Mimo to, w tym samym roku wstąpił do seminarium duchownego w Sandomierzu. 5 lipca 1919 r. uzyskał z rąk biskupa M. Ryxa święcenia kapłańskie. W tym samym roku podjął studia teologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w roku 1920 zgłosił się na ochotnika do wojska jako kapelan. Służbę tę pełnił w 8. Pułku Piechoty Legionów. Po wojnie wznowił studia. W roku 1922 r. spędził pół roku w Rzymie studiując tam w Instytucie Biblijnym i Wschodnim. Zwieńczeniem okresu studiów było uzyskanie absolutorium (bez tytułu naukowego).

W latach 1923-1928 pełnił funkcje kościelne w parafiach w Radomiu, Zawichoście i w Kozienicach. Podjął również próbę życia zakonnego w zgromadzeniu oo. kapucynów, jednakże po 3 miesiącach zrezygnował. W roku 1928 przeniesiony do diecezji pińskiej, gdzie pełnił funkcję m.in. kapelana tamtejszego biskupa, oraz sekretarza generalnego diecezjalnej Akcji Katolickiej.

W latach 1932-1934 studiował judaistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Po ich odbyciu, wrócił do Pińska gdzie został wykładowcą katechetyki w Wyższym Seminarium Duchownym oraz pełni rolę wizytatora nauczania religii w szkołach znajdujących się na terenie diecezji. Został również kapelanem ss. urszulanek w Mołodowie.

W roku 1939 zostaje zmobilizowany do wojska. Dostał przydział na kapelana w 84. pułku Strzelców Poleskich. Po kapitulacji trafił do Lasek, gdzie na krótko został kapelanem tamtejszego zakładu dla ociemniałych. Następnie trafił do Warszawy, gdzie przebywał aż do upadku powstania warszawskiego. W tym okresie pełnił funkcje duszpasterskie w organizacjach konspiracyjnych: był kapelanem przy Komendzie Głównej AK, Szarych Szeregów, oraz BCh. W czasie okupacji współpracował z Żegotą oraz Frontem Odrodzenia Polski.

10 listopada 1939 r. w Kościele Garnizonowym przy ul. Długiej w Warszawie przyjmował uroczystą przysięgę organizatorów Tajnej Armii Polskiej - jednym z nich był Witold Pilecki

W trakcie powstania warszawskiego został kapelanem pułku "Baszta" walczącego na Mokotowie. Po upadku powstania trafił do obozu przejściowego w Pruszkowie, a następnie został wywieziony na roboty do Niemiec.
Pomnik Powstania Warszawskiego w Słupsku

Po zakończeniu wojny trafił na Ziemie Odzyskane, do Słupska. W latach 1945-1949 wypełniał różne funkcje kościelne w tamtejszych parafiach, aktywnie włączając się również w działalność charytatywną (organizacja Domu Matki i Dziecka, kuchni dla ubogich) oraz społeczną (utworzenie biblioteki, Uniwersytetu Ludowego, oraz pierwszego i jedynego przez długi czas pomnika Powstańców Warszawskich).

Następnie powrócił do Warszawy, i podjął pracę proboszcza w parafiach na Woli i Jelonkach. Od 1950 do 1959 r. pełnił funkcję rektora kościoła ss. Wizytek. Od roku 1960 z powodów zdrowotnych zajął się głównie pracą pisarską i duszpasterską. Odtąd znajdował się pod opieką ss. Urszulanek w domu przy ul. Wiślanej 2 w Warszawie. Choroba nie przeszkadzała mu w udzielaniu się w życiu społecznym - był jednym z założycieli KOR w 1976 r. (był przewodniczącym Rady Funduszu Samoobrony Społecznej "KOR"), a następnie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela w 1977 r.(choć nie działał w tej organizacji). Do końca swojego życia był sympatykiem NSZZ Solidarności, wspierał duchowo jej członków.

Spoczywa na cmentarzu w podwarszawskich Laskach.

Publikacje

* Katechizm życia chrześcijańskiego (1949)
* Zasady życia chrześcijańskiego (1960)
* Światłość świata - Życie Jezusa Chrystusa i Jego uczniów opowiadane słowami Ewangelii i Dziejów Apostolskich (1961)
* Przyjdź, Panie! Ewangelia i życie (1966)
* Życie religijne (1967)
* Liturgia życia (1975)
* Wierzę. Katechizm (1979)
* Życie Ewangelią (1991) (spisana przez Jacka Moskwę)

Odznaczenia

* Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
* 2006 - Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski[2]
* Krzyż Walecznych
* Warszawski Krzyż Powstańczy

Uzyskane tytuły kościelne

* prałat domowy Jego Świątobliwości papieża Jana XXIII
* kanonik teolog Kapituły Katedralnej Pińskiej

źródło:
www.wikipedia.pl
[edytuj opis]