Iwan Siergiejewicz Turgieniew (ur. 9 listopada, 28 października wg kalendarza juliańskiego 1818 w Orle, Rosja, zm. 3 września, 22 sierpnia 1883 w Bougival koło Paryża, Francja) – pisarz rosyjski, jeden z głównych przedstawicieli rosyjskiego realizmu krytycznego.
W historii literatury rosyjskiej Turgieniew postrzegany jest jako łącznik, pomiędzy późnym romantyzmem i twórczością Gogola a złotym wiekiem rosyjskiej powieści. Był najwybitniejszym przedstawicielem rosyjskiego realizmu krytycznego, porównywanym, a nawet wynoszonym ponad klasyków francuskich: (Flauberta i Zolę). Był ważną postacią rosyjskiej inteligencji swoich czasów. Znakomicie opisywał rosyjską rzeczywistość – podejmował zawsze aktualne tematy (spór pokoleniowy, uwłaszczenie, itd.). Jego powieści mają wysoką wartość literacką (podkreślane jest zwłaszcza mistrzostwo dialogu), doskonale łącząc wątki miłosne, obyczajowe i społeczne. Fabułę wzbogacają również nastrojowe opisy rosyjskiego krajobrazu. Turgieniew napisał także kilka sztuk teatralnych cieszących się sporą popularnością za jego życia[1].
Odrębnym nurtem pisarstwa Turgieniewa jest nowelistyka okultystyczna. Zainteresował się nią po przeczytaniu traktatu Schopenhauera O duchach i sprawach z tym związanych (1859). Inspirował się także twórczością Poego. Do nurtu tego zaliczamy np.: Widma, Dziwną historię, Sen.
Iwan Turgieniew jako pierwszy użył terminu nihilizm - w swojej powieści Ojcowie i dzieci z 1862 r.
W trakcie pobytu na Zachodzie Turgieniew, znający biegle kilka języków, tłumaczył utwory twórców rosyjskich i, w mniejszym stopniu, utwory literatury Zachodniej na rosyjski.
DZIEŁA:
Parasza (1843) - poemat
Dziedzic (Pomieszczik) (1846) - poemat
Zabijaka (Bretior) (1846) - nowela
Chor i Kalinycz (1847) - opowiadanie
Zapiski myśliwego (Zapiski ochotnika) (1852) - cykl opowiadań
Dziennik zbędnego człowieka (Dniewnik liszniego czełowieka) (1850)
Mumu (1852) - opowiadanie
Rudin (1856) - powieść
Szlacheckie gniazdo (Dworianskoje gniezdo) (1859) - powieść
Hamlet i Don Kichote (1860) - esej
W przededniu (1860) - powieść
Ojcowie i dzieci (Otcy i dieti) (1862) - powieść
Widma (Prizraki) (1863) - nowela
Dym (1867) - powieść
Dziwna historia (Strannaja istorija) (1869) - nowela
Wiosenne wody (Wiesznije wody) (1872) - nowela
Punin i Baburin (1874) - opowiadanie
Sen (Son) (1877) - nowela
Nowizna (Now) (1877) - powieść
Utwory starcze (Senilia) (1878-1882) - cykl poematów prozą [edytuj opis]