Andrzej Paczkowski (ur. 1 października 1938 w Krasnymstawie) – polski historyk, profesor, członek Kolegium IPN, alpinista.
Historyk, kierownik Zakładu Najnowszej Historii Politycznej w Instytucie Studiów Politycznych PAN, profesor w Collegium Civitas, 1999-2006 członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej.
W 1960 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1966 obronił doktorat, habilitował się w 1975. W 1990 otrzymał tytuł profesorski.
Do 1974 był zatrudniony w Polskiej Akademii Nauk. Po kilku latach pracy w Bibliotece Narodowej powrócił do PAN, najpierw do Instytutu Historii, później został kierownikiem Zakładu Historii Najnowszej w Instytucie Studiów Politycznych. Zajmuje także stanowisko profesora Collegium Civitas.
Był stypendystą m.in. Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu (1996), Woodrow Wilson Center w Waszyngtonie (2000–2001), The Norwegian Nobel Institute (2002). Wchodzi w skład zespołów redakcyjnych "Totalitarian Movements and Political Religions" (Frank Cass Publishers), "Cold War History" (Frank Cass Publishers), "Journal of Cold War Studiem" (MIT Press).
W latach 80. współpracował z podziemną "Solidarnością", należał do opozycyjnego Społecznego Komitetu Nauki.
W 1999 z rekomendacji parlamentarzystów Unii Wolności został powołany w skład Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. W 2007 Sejm wybrał go na tę funkcję na drugą kadencję, jako kandydata posłów Platformy Obywatelskiej.
Wyróżniony m.in. Nagrodą Fundacji Na Rzecz Nauki Polskiej, Nagrodą Edukacyjną Prezydenta miasta stołecznego Warszawy dla Najlepszego Nauczyciela Akademickiego w 2003, Nagrodą im. J. Mieroszewskiego.
W latach 1974–1995 (przez 7 kadencji) był prezesem Polskiego Związku Alpinizmu.