"Może wariaci to tacy ludzie, którzy wszystko widzą jak jest, tylko udało im się znaleźć sposób, żeby z tym żyć."
Ptasiek Williama Whartona jest to powieść zaliczana do nurtu psychologicznego, z drugiej połowy ubiegłego wieku. Książka przez lata wzbudzała wiele kontrowersji, ze względu na swój realistyczny i dosadny charakter. Wharton - tworząc konstrukcję psychiki głównego bohatera - niczego nie pozostawiał w sferze domysłów. Szczerze powiedziawszy - nie oszczędził czytelnikom niczego.
Cała opowieść widziana jest z dwóch perspektyw; tytułowego bohatera - Ptaśka oraz jego przyjaciela Alfonsa. Dwaj chłopcy w dzieciństwie zaczynają interesować się środowiskiem gołębi. W przypadku Alfonsa fascynacja szybko mija, natomiast Ptasiek pogrąża się w niej coraz bardziej.
Pragnie on urzeczywistnić swe sny o lataniu, które z kolei przechodzą w marzenia o byciu ptakiem.
Większa część książki zatem skupia się na dorastaniu i przekształcaniu się psychicznym Ptaśka. Chłopiec stopniowo odrywa się od rzeczywistości i pogrąża w imaginowanym, ptasim świecie.
Akcja powieści osadzona jest w realiach przed i w czasie trwania drugiej wojny światowej. Właściwie można powiedzieć, iż jest to swojego rodzaju retrospekcja, przekazywana po zakończeniu walk.
Nie zgodzę się z dosyć powszechną opinią, iż owa choroba psychiczna bohatera, wywołana została na potrzeby uniknięcia uczestnictwa w wojnie. To nie jest prawda. Jego szaleństwo rozwijało się znacznie wcześniej oraz trwało dłużej. Nie był to więc świadomy fortel. Poniekąd główny bohater uważał się za całkowicie zdrowego, acz niezrozumianego przez ludzi - ptaka....
Innym wątkiem, na który powinno się zwrócić uwagę jest sama wojna, a właściwie losy walczących na niej żołnierzy. Wharton pokazuje, że w obliczu śmierci, jesteśmy jedynie słabymi, pragnącymi pokoju ludźmi.
Jest to książka trudna i moim zdaniem nie należy podchodzić do niej, gdy nie zamierza się poświęcić wiele czasu na jej czytanie. Nie oznacza to jednak, że nie warto. Zdecydowanie jest bardzo dobra, a każde jej zdanie przemyślane. Czas po prostu jest niezbędny, by właściwie poznać tę książkę, losy jej bohaterów - i przede wszystkim przemyślenia autora.