Handlowanie wyrazami

"Przebudzenie. Nie samo otwarcie oczu, ale właśnie przebudzenie – ta siła sprawcza, która przepycha cię na drugą stronę, która wywraca zaschnięte perspektywy, która odkleja, wyrywa. To ona jest najbardziej pociągająca".


Stworzenie krótkiej, prozatorskiej formy to nie lada sztuka. Stworzenie opowiadania z odgórnie narzuconymi słowami, frazami, a nawet bohaterami to wyczyn zasługujący na wielki podziw. Wiem, że jest to możliwe, gdyż pierwsza antologia wydana w ramach eksperymentalnego projektu literackiego pt. "Wykup słowo" zdobyła moje uznanie. A jak wiadomo, apetyt rośnie w miarę jedzenia.

"Nikomu się nie śniło" to zbiór dziewiętnastu opowiadań, których filar stanowi jeden główny element - napisanie o czymś, co nie przyśniło się jeszcze nikomu. Utwory zawierają wykupione przez czytelników frazy, słowa i postacie. Ich autorzy zrezygnowali ze swoich honorariów, a część środków ze sprzedaży książki wspiera Fundację Światło, pomagającą osobom wybudzonym ze śpiączki. Pomysłodawczynią całego projektu jest Katja Tomczyk, autorka jednego z opowiadań w zbiorze.

Opowiadania zawarte w tej antologii zgodnie z moimi oczekiwaniami, cechuje przede wszystkim różnorodność konwencji, stylów i samej tematyki utworów. Cały zbiór czytałam dość długo bowiem jego obszerność (ponad 500 stron) wraz z różnorodnością, wymogły na mnie robienie sobie przerw między lekturą kolejnych utworów. Przyznam, że nie wyobrażam sobie przeczytania tej książki za jednym podejściem, gdyż wielość wątków i motywów jest tak duża, że trzeba sobie te krótkie formy odpowiednio dozować, by przyjemność z czytania była pełna. W tego typu zbiorach zawsze typuje swoich faworytów, których utwory wywoływały we mnie najwięcej emocji, zaskoczyły mnie, bądź też rozbawiły.

Jest tajemniczo. I tak Joanna Chudzio w swoich "Kwadratowych kałużach" dość przewrotnie bawi się z czytelnikiem, kreując świat przedstawiony poprzez motyw śmierci i snu. Zakończenie tego opowiadania mocno mnie zaskoczyło. Katja Tomczyk w "I nikt cię nie usłyszy" dotyka tematu narkolepsji poprzez historię dziewczyny, która na plantacji chmielu poznaje ludzi z różną przeszłością. Tutaj widocznie wyeksponowany klimat tajemnicy fascynuje do samego końca.

Jest śmiesznie i wesoło. Hanka Bilińska-Stecyszyn w "Powrocie" zaserwowała mi nieco sentymentalną podróż do przełomu lat 80 i 90 XX wieku, w którym historia kupna pewnego samochodu, okazała się być dość zabawną. Opowiadanie napisane z humorem, pełne lekko podanej ironii. "Nakazany owoc" Michała Dębskiego pokazuje, że wykorzystując zwykły owoc, jakim jest jabłko, można zbudować ciekawą, humorystyczną historię, w której uwidoczniono płaszczyznę psychologiczną. Magda Niziołek-Kierecka w utworze "O tym, jak Szczupak, Przecinek i Pancernik odkryli tajemnicę kolorów" zaserwowała mi bajkę, podczas czytania której można szeroko się uśmiechnąć. Opowiadanie z przesłaniem, z dobrą energią.

Jest psychodelicznie. Magdalena Genow-Jopek w "Sąsiadce" buduje odczuwalny, psychodeliczny klimat, w którym sumienie starszej kobiety walczy z uczciwością i wyrachowaniem. Tutaj również widoczne jest mocno wyeksponowane podłoże psychologiczne, które otacza atmosfera niepokoju. "Śniaki" Marty Koton-Czarneckiej to także proza psychologiczna. Opowiadanie dość krótkie, jak na standardy tego zbioru, a jednak poprzez ukazanie studium obłędu, posiadające duży emocjonalny ładunek. "Sztuka chodzenia po linie" Hanki V. Mody to opowieść o pewnej traumie, której konsekwencje są iście przerażające.

Jest groza. Tutaj niezaprzeczalnie króluje znany mi już Robert Małecki i w swojej "Pustce" buduje klimat niedopowiedzenia oraz wielkiej tajemnicy. Trauma z dzieciństwa, porażenie przysenne, lokalna społeczność, leśna chatka, będąca świadkiem tragicznych wydarzeń, larwy – te wszystkie elementy doskonale ze sobą współgrają. Przy lekturze tego opowiadania można się naprawdę przestraszyć. K. B. Ambroziak w utworze "Finimondo" umiejętnie łączy ze sobą jawę ze snem, budując mroczny klimat. Wątek tajemniczych testów, firma Pabitel i to, co dzieje się dalej – wywołują zaniepokojenie i konsternację. Podoba mi się pomysł na to opowiadanie.

Wspomniana przeze mnie wcześniej różnorodność widoczna jest nie tylko w samym motywie fabularnym utworów w zbiorze, ale także i przede wszystkim w bezpośrednim bądź pośrednim dotykaniu przez autorów tematyki snu. Niezwykle fascynujące jest także powtarzanie się pewnych słów, jak chociażby Lunatyk, Finimondo, Pabitel, które w konkretnych utworach mają zupełnie inne znaczenie.

Cieszy mnie fakt, że w drugiej edycji antologii, zachowano formę przedstawiania przed każdym, kolejnym opowiadaniem, jego autora wraz ze zdjęciem. Niektórzy z nich, jak chociażby Robert Małecki, K. B. Ambroziak, Magda Niziołek-Kierecka i Katja Tomczyk to już znane marki, których prozę mogę czytać w ciemno. Handlowanie wyrazami? Nikomu się to nie śniło, a jednak jest już faktem. I to z jakim dobrym skutkiem. Czekam na kolejną edycję.

http://www.subiektywnieoksiazkach.pl/