Mirosław Korolko, Andrzej Frycz Modrzewski. Humanista, pisarz, Warszawa 1978. Wstęp. reprezentował klasyczny typ pisarstwa humanistycznego, opartego na zretoryzowanej prozie literackiej, która we współczesnej świadomości estetycznej niewiele ma wspólnego z literatu-rą. literatura piękna czy piśmiennictwo nieliterackie? cała niemal literatura renesansow(...)

Mikołaj Rej, Pisma wierszem (wybór), oprac. Julian Krzyżanowski, BN I 151, 1954. WSTĘP Człowiek i pisarz. 1543 r. – pamiętny rok: przełom zachodzący w ówczesnym życiu polskim. Ukazały się dzieła polskie i łacińskie (drukiem), do których należą: praca M. Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”. zmarł młodo Klemens Janicius (zdolny poeta, chłop z pochodz(...)

Janusz Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1980. CZĘŚĆ I. ZARYS BIOGRAFII. Młodość, studia i podróże. ur. ok. 1530 r., zm. 22,08,1584 r., rodzice Piotr (45 lat) i Anna (23 lata), liczne rodzeństwo: 6 braci i 4 siostry + 2 z pierwszego małżeństwa ojca, dwaj bracia zostali pisarzami. od 1544 r. na Akademii Krakowskiej(...)

Jan Kochanowski, Satyr albo Dziki mąż, [w:] tenże, Dzieła polskie, oprac. Julian Krzyżanowski, t.1, Warszawa 1976. dedykacja dla Zygmunta Augusta – autor nie posiada darów godnych króla, lecz prosi, by ten przyjął to dzieło jako wyraz wdzięczności. wierszowana przedmowa. Satyr ucieka z wycinanych lasów (ludzie zaczęli zarabiać na handlu), wspomina o ws(...)

Jan Kochanowski, Psałterz Dawidów, oprac. Jerzy Ziomek, BN I 174, 1960. WSTĘP pierwsze wydanie „Psałterza” 08,10,1579 r. – przywilej Batorego zakazujący przedruku dzieł Kochanowskiego bez jego zgody. okoliczności powstania nieznane dokładnie: powstawał stopniowo i obok innych utwórów oraz przez artystę dojrzałego. „Psałterz” w ciągu wieków. psalm – na(...)

Jan Kochanowski, Pieśni, oprac. Ludwika Szczerbicka-Ślęk, BN I 100, 1997. WSTĘP najwybitniejsze miejsce zajmuje liryka. pierwszy zbiór liryków poeta wydał w 1579 r. „Psałterz Dawidów”, potem 1580 r. „Treny” i „Ly-ricorum libellus” („Książeczka liryków”), 1584 „Fraszki” oraz „Elegiarium libri IV, euisdem Fori-coenia sivi epigrammatum libellus” („Elegii (...)

Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich, oprac. Tadeusz Ulewicz, wyd. 12 przejrzane i zm., BN I 3, 1974. WSTĘP Kultura dramatyczna epoki renesansu. pochwała pisarza czeskiego pierwszej połowy XVI w., Mikołaja Konacza, raczej przesadzona. głównym i najważniejszym ośrodkiem w Polsce za czasów Zygmunta Starego był Kraków – centrum życia kulturalnego i na(...)

Jan Kochanowski, Fraszki, oprac. Janusz Pelc, wyd. 2 zm., BN I 163, 1998. WSTĘP Kultura obyczajowo-towarzyska i umysłowa w epoce odrodzenia. 1584 r. Kochanowski wydał w Krakowie „Fraszki”. wszechstronne zainteresowanie człowiekiem i sprawami ludzkimi. Giovanni Pico della Mirandoli „O godności człowieczej oracji”: „Umieściłem cię pośrodku świata, abyś t(...)

Andrzej Frycz Modrzewski, Wybór pism, oprac. Waldemar Voise, BN I 229, 1977. WSTĘP Zmienne losy doktryny. Jean Bodin, francuski myśliciel polityczny, potępiał Frycza za to, że chciał równych praw dla wszystkich obywateli i bronił warstw upośledzonych. Hiszpan, Piotr Rojzjusz i Andrzej Ciesielski – popierali Frycza. Stanisław Hozjusz i Stanisław Orzecho(...)

Erazm z Rotterdamu, Pochwała Głupoty oraz Skarga Pokoju, [w:] tenże, Wybór pism, przeł. Maria Cytowska, Edwin Jędrkiewicz, Mieczysław Mejor, oprac. Maria Cytowska, BN II 231, 1992. WSTĘP Erazm z Rotterdamu i jego twórczość. epoka Erazma: koniec XV w. i początek XVI w.: upadek Konstantynopola 1453 r., odkrycie Ameryki 1492 r., upadek Grenady 1492 r., mo(...)