Ignacy Krasicki, Myszeidos pieśni X, oprac. Julian Maślanka, BN I 244, 1982. WSTĘP I. Poemat heroikomiczny. - „poema eroicomico” z włoskiego, 1622 r., Aleksander Tasoni. - Arystoteles w „Poetyce”: o stosowności stylów i rodzajów do tematu, poezja wzniosła + temat skromny = efekt komiczny. - parodia (para + ode naśladowanie poezji). - pastisz – z(...)

Hugo Kołłątaj, Listy Anonima (fragm. Oddajmy chłopu wolność!), [w:] Kuźnica Kołłątajowska, oprac. Bogusław Leśnodorski, BN I 130, 1949. WSTĘP motto: „Jeżeli się dziś nie dźwigniemy, będzie to znakiem, że nie chcemy, że Ojczyzna i wolność są u nas rzeczą obojętną, że zepsucie narodu do tego przyszło stopnia, iż nie wart jest dłuższej na ziemi (...)

Henry Fielding, Historia życia Toma Jonesa, przeł. Anna Bidwell, t. 1-2, Warszawa 1955. - dedykacja: „Do wielce czcigodnego pana George’a Lyttletona , lorda skarbnika” – autor dziękuje mu bardzo, jest mu wdzięczny za wszystko, dedykuje mu książkę, mimo sprzeciwu George’a. I. KSIĘGA – szczegóły o urodzeniu. 1. Rozdział. Zawierający przedmowę, cz(...)

Gotthold Efraim Lessing, Minna von Barnhelm, czyli żołnierska dola. Komedia w pięciu aktach, przeł. Henryk Zymon-Dębicki, oprac. Olga Dobijanka, BN II 112, 1958. WSTĘP I. Tło historyczne działalność Gottholda Efraima Lessinga. - druga połowa XVIII wieku epoka literatury niemieckiej. - zacofanie po wojnie trzydziestoletniej w XVII wieku, liczne p(...)

Laurence Sterne, Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy, przeł. Agnieszka Glinczanka, oprac. Zofia Sinko, BN II, 174, 1973. WSTĘP I. Życie i czasy Laurence’a Sterne’a. - ur. 1713 r. w Irlandii Północnej, ojciec szlachcic, wojskowy, biedny; 1723 r. do szkoły średniej w pobliżu Halifaxu; 1733 r. studia w Jesus College w Cambridge, 1736 r. tyt(...)

Zdzisław Libera, Poezja polska XVIII wieku, Warszawa 1976. I. Poezja czasów saskich. - w dziejach literatury polskiej XVIII wieku możemy wyróżnić co najmniej dwa odrębne etapy. Pierwszy z nich przypada na tzw. czasy saskie i uchodzi przynajmniej w pierwszych swych trzydziestu, czterdziestu latach, za okres upadku i zacofania kulturalnego, drugi (...)

Ignacy Krasicki, Wybór liryków, oprac. Sante Graciotti, BN I 252, 1985. WSTĘP I. Liryka w Europie w wieku XVIII. - w wielu państwach – proza: - racjonalizm kartezjański i klasycystyczny XVII wieku. - nowy oświeceniowy racjonalizm. - traktaty polityczne i obyczajowe, powieści podróżnicze i utopijne fantazje, „Sztuka poetycka” Boileau, inspiracja (...)

Adam Naruszewicz, Liryki wybrane, wybrał i wstępem poprzedził Juliusz W. Gomulicki, Warszawa 1964. I. WSTĘP - negatywna opinia o twórczości Naruszewicza: „gminność”, „sarmackość”, „rubaszność”; zwrócenie uwagi na kunszt i nowatorstwo – Borowy i Zgorzelski, głęboka troska obywatelska – Kleiner. - wiersze pisane na zamówienie (zakonne albo dworsk(...)

Adam Stanisław Naruszewicz, Satyry, oprac. Stanisław Grzeszczuk, BN I 179, 1962. WSTĘP I. Życie i twórczość Naruszewicza. - ur. 1733, dawniej ród liczący się w kraju, teraz bieda w rodzinie, dlatego Adam został księdzem. - 1748 r. nowicjat, do francji do słynnego kolegium jezuickiego w Lyonie, powrót do kraju 1754-1755, na Akademii Wileńskiej le(...)

Stanisław Trembecki, Bajki…, [w:] Antologia bajki polskiej, oprac. Wacław Woźnowski, BN I 239, 1982. WSTĘP I. Bajka jako gatunek literacki. 1. Nazwa i pojęcie. - K. Nizio, Bajka [w:] Słownik polszczyzny XVI wieku. - baśń, mit, opowiadanie o treści fantastycznej, legendarnej lub alegoryczno-dydaktycznej, utwór literacki. - wiadomość lub informacj(...)