Nowela ukazuje losy nieszczęśliwej, niewidomej dziewczynki oraz losy bogatego mecenasa, który przezwycięża swoje uprzedzenia, by ofiarować nieszczęsnej chwile radości. Losy bohaterów połączyła katarynka (bohater tytułowy), która wpływa na rozwój wydarzeń. Prus poruszył problem konieczności niesienia pomocy pokrzywdzonym przez los. Bohaterowie Pan Toma(...)