Jan Kochanowski, Psałterz Dawidów, oprac. Jerzy Ziomek, BN I 174, 1960. WSTĘP pierwsze wydanie „Psałterza” 08,10,1579 r. – przywilej Batorego zakazujący przedruku dzieł Kochanowskiego bez jego zgody. okoliczności powstania nieznane dokładnie: powstawał stopniowo i obok innych utwórów oraz przez artystę dojrzałego. „Psałterz” w ciągu wieków. psalm – na(...)

Jan Kochanowski, Pieśni, oprac. Ludwika Szczerbicka-Ślęk, BN I 100, 1997. WSTĘP najwybitniejsze miejsce zajmuje liryka. pierwszy zbiór liryków poeta wydał w 1579 r. „Psałterz Dawidów”, potem 1580 r. „Treny” i „Ly-ricorum libellus” („Książeczka liryków”), 1584 „Fraszki” oraz „Elegiarium libri IV, euisdem Fori-coenia sivi epigrammatum libellus” („Elegii (...)

Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich, oprac. Tadeusz Ulewicz, wyd. 12 przejrzane i zm., BN I 3, 1974. WSTĘP Kultura dramatyczna epoki renesansu. pochwała pisarza czeskiego pierwszej połowy XVI w., Mikołaja Konacza, raczej przesadzona. głównym i najważniejszym ośrodkiem w Polsce za czasów Zygmunta Starego był Kraków – centrum życia kulturalnego i na(...)

Jan Kochanowski, Fraszki, oprac. Janusz Pelc, wyd. 2 zm., BN I 163, 1998. WSTĘP Kultura obyczajowo-towarzyska i umysłowa w epoce odrodzenia. 1584 r. Kochanowski wydał w Krakowie „Fraszki”. wszechstronne zainteresowanie człowiekiem i sprawami ludzkimi. Giovanni Pico della Mirandoli „O godności człowieczej oracji”: „Umieściłem cię pośrodku świata, abyś t(...)

Andrzej Frycz Modrzewski, Wybór pism, oprac. Waldemar Voise, BN I 229, 1977. WSTĘP Zmienne losy doktryny. Jean Bodin, francuski myśliciel polityczny, potępiał Frycza za to, że chciał równych praw dla wszystkich obywateli i bronił warstw upośledzonych. Hiszpan, Piotr Rojzjusz i Andrzej Ciesielski – popierali Frycza. Stanisław Hozjusz i Stanisław Orzecho(...)

Erazm z Rotterdamu, Pochwała Głupoty oraz Skarga Pokoju, [w:] tenże, Wybór pism, przeł. Maria Cytowska, Edwin Jędrkiewicz, Mieczysław Mejor, oprac. Maria Cytowska, BN II 231, 1992. WSTĘP Erazm z Rotterdamu i jego twórczość. epoka Erazma: koniec XV w. i początek XVI w.: upadek Konstantynopola 1453 r., odkrycie Ameryki 1492 r., upadek Grenady 1492 r., mo(...)

Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego, oprac. Julian Krzyżanowski, BN I 152, 1956. WSTĘP „Źwierciadło” i jego powstanie. na przełomie 1567/1568 r. w oficynie drukarskiej Matysa Wierzbięty w Krakowie wychodzi „Źwierciadło” – mechaniczna, choć pomysłowo skomponowana składanka wielu utworów róż-nych chronologicznie, tematycznie i formalnie. pisząc je Re(...)

Jan Kochanowski, Treny, oprac. Janusz Pelc, wyd. 15 zm., BN I 1, 1986. WSTĘP Jana Kochanowskiego droga do „Trenów”. ur. ok. 1530 r., zm. 1584 r.. pierwsze wydanie „Trenów” ukazało się w Drukarni Łazarzowej w Krakowie w 1580 r. 1530-1580 rozkwit renesansu polskiego, powstają najwybitniejsze utwory: Andrzeja Frycza Modrzewskiego i Mikołaja Kopernika, Kle(...)

Giovanni Boccaccio, Dekameron (wybór), przeł. Edward Boye, Warszawa 1996. Spowiedź Ciappelletta. Musciatto Franzesi (kupiec) szuka kogoś, kto mógłby długi od Brugundczyków ściągnąć, peł-nomocnictwo udziela ser Cepparellowi z Prato (Ciappellettowi), hultajowi, szulerowi i oszusto-wi. przebywając u braci Florentczyków, zachorował śmiertelnie. spowiedź: (...)

Ignacy Krasicki, Monachomachia i Antymonachomachia, oprac. Zbigniew Goliński, BN I 197, 1969. WSTĘP I. Poemat kontrowersji. - centrum najpłodniejszego autorsko i wydawniczo pięcioleci poety: „Myszeis” 1775 r., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” 1776 r., „Pan Podstoli” część I, 1778 r., „Monachomachia” 1778 r., „Bajki” i „Satyry” 1779 r., „Sol(...)